समाचारको लागि फोटो र भिडियो लिइराखेका समयमा ममाथि निर्घात कुटपिट गरी महानगरकै गाडीमा राखेर कुट्दै कुट्दै काठमाण्डौं महानगरसम्म लगिएको थियो ।

महानगर प्रहरीले कुटपिट र लुटपाट गरी निशस्त्र बनेपछि संयाेगले नेपाल प्रहरीले सुरक्षा प्रदान गरेको हो । सुन्धाराबाट महानगर परिसर जाँदासम्म बाँकी सबै सामान नगर प्रहरीले एकरएक गरी च्यातचुत र तोडफोड गरी गाडीबाट बाहिर फ्याकिदियाे । मलाई पनि मार्नेगरी घाँटी अठ्याउँदै गुडिरहेको गाडीबाट फ्याँक्न खोज्दा अपवादका केही प्रहरी जवानले रोकेका थिए ।

दायाँ खुट्टामा गम्भीर चोट लागेको मेराे शरीरभरी निलडाम र चोटपटक छन् । नाक र मुखबाट रगत बगिरहेको स्थितिमा नेपाल प्रहरीले राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरमा उपचारको लागि लगेको थियो । प्रहरीको कुटपिटबाट अन्य ५ जना फुटपाथ व्यवसायी र दुई जना महानगरका प्रहरी पनि गम्भीर घाइते भएको थिए । तर मसँग पैसा नभएको कारणले उपचार सबैभन्दा पछि भयाे, जतिबेला मेरा आफन्तहरु प्रेम न्याैपाने, भुमा पाेख्रेल, सराेज न्याैपाने र हरि भण्डारीहरु आइपुगेर (भुक्तानी) बिलिङ गरिदिए ।

मसँग भएको ल्यापटप, क्यामेरा, मोबाइल, लत्ताकपडा, फलफूल, क्यामेरा ब्याग लगायत झण्डै ४ लाखको सामग्री महानगर प्रहरीले जफत गरेको छ । मैले कानुनबमोजिम कारबाही र क्षतिपूर्तिको लागि सम्बद्ध सबैमा अपिल गरेकाे  पनि छुँ । विगत १३ वर्षदेखि सञ्चार क्षेत्रमा क्रियाशील म विगत लामाे समयदेखि नेपाल पत्रकार महासंघ प्यूठानका क्रियाशील सदस्य हुँ भने विगत ४ वर्षदेखि प्राणमञ्च मासिक तथा प्राणमञ्च डटकम अनलाइनका प्रधान सम्पादककाे रुपमा काम गरिरहेकाे छुँ ।यस्ताे थियाे सुन्धाराकाे घटना विवरण:

साँझ ८ बज्दै थियो । म १० दिनको काठमाण्डौं बसाइ सकेर कर्मथलो दाङ फर्कने तयारीको लागि केही सरसामान किन्न न्युरोड बजार घुमे । कार्यालय प्रयोजनको लागि थान ल्यापटप किनेसँगै जहानपरिवारको लागि केही लत्ताकपडा, गुदपाकरपुष्टकारी तथा फलफूल गरि झन्डै ११ हजारको सामान किन्छन् । किनेकाे सरसामान, क्यामेरा, झाेला आदि वस्तुहरु व्यवस्थित गर्न पाएकाे पनि थिएनं ।

म साेहिदिन साढे आठ बजेको रात्री बसमा घोराही जानको कलंकीबाट बस चढ्ने गाडी स्टाफसँगको सल्लाह बमोजिम सुन्धारा अगाडि पठाओको लागि कुराकानी हुँदै गर्दा एकहुल फुटपाथ व्यवसायी सुन्धारा चोकमा जम्मा हुन्छन् । फुटपाथ व्यवसाय गर्न नदिने महानगरको निर्णय बमोजिम झण्डै १ सयको हाराहारीमा रहेको प्रहरीले व्यवसायीमाथि लाठी बजार्न सुरु गर्छ ।

एक जना व्यवसायीलाई कुटिरहेको प्रहरी जत्थाले  मैले भने पत्रकारको परिचयपत्र भिरेर अलिक टाढाबाट रिपोर्टिङ गरिरहेकाे थिएँ । अकस्मात् एक दर्जन बढी प्रहरी दौडिएर मलाई एक्कासि आक्रमण गर्छ । एक दर्जको हुलमा क्रमशः थपिँदै सबैजसो प्रहरीले ममाथि लाठीचार्ज, इटा, ढुङ्गा, मुक्का र बुट बजार्दै लछारपछार गर्छन् र मोबाईल, क्यामेरा, ल्यापटप आदि सबै सामान रहेको झोला अन्धाधुन्ध फ्याक्दै झण्डै १० मिनेटसम्म कुटेर महानगरको गाडीमा कुनै निर्जीव वस्तुजस्तै फ्याँक्छन् ।

म पत्रकार हाे, हेर्नुस् प्रेस परिचयपत्र पनि भिरेकाे छुँ, ममाथि आक्रमण नगर्नुस्, म त यहाँ बसेर रिपोर्टिङ गर्ने पत्रकार पनि हाेइन । मलाई दाङ जान ढिला भएको छ भनेर पटकपटक अनुनयवीनय गरेँ र त्याे क्रुर जत्थाले ममाथि निर्घात कुटपिट गरिनैरह्याे ।

त्यसपछि ट्रकमा चढेका सबैले ममाथि निर्घात कुटपिट गर्दै गुडिरहेको ट्रकबाट फ्याँक्ने धम्की दिँदै उचाल्छन्। अर्धबेहोस अवस्थामा रहेको सञ्चारकर्मीको हुलहुज्जतको त्यो प्रहरी जत्थाले कु कुनै अनुनय सुन्थ्यो न त कुनै दयाभाव नै देखाउँथ्यो ।

कैयौं सामान हुलमै गुमाइसकेकाे मलाई ज्यान कसरी जोगाउने भन्ने सकस भयो । भयाे कस्तोसम्म भने आततायी महानगर प्रहरी नामका गुण्डाहरुमध्य सबैभन्दा कम कसले कुट्छ, अथवा अलि सुस्त कसले हिर्काइरहेकाे छ उसैतिर लुप्किएर जाेगिनुपर्ने भयाे । बीभत्स ढंगले कुटपिट त सबैले नै गरिरहेका थिए ।  नेपाल प्रहरीले मानिस पक्राउ र कुटपिट गर्ने अधिकार कसले भन्दै नगर प्रहरीलाई हप्काउँदा सबै नाजबाफ हुन्छुन् । व्यवसायी र पत्रकारलाई एउटै ट्रकमा कोचेर कुट्दै महानगर पुर्‍याएका महानगर प्रहरी कमान्डर नेपाल प्रहरीका डिएसपीले बुझ्नखोज्दा रन्थनिएर फरार हुन्छन् ।

प्रतिरोधमा उत्रिएका व्यवसायीले वरपर भेटिएका ढुङ्गा मुढा बर्साउन खोज्छन् । झण्डै सयकै हाराहारीमा रहेका फुटपाथ व्ययवसायी प्रहरीको लाठीचार्ज र निर्घात कुटपिटबाट ५ जना बढी गम्भीर घाइते हुन्छन् भने दुई प्रहरी पनि घाइते हुन्छन् । मसहित महानगरकाे ट्रकमा अमानवीय ढंगले फ्याँकेर घाइते मानिसलाई तुरुन्तै उपचारकाे लागि अस्पताल लैजानुकाे सट्टा गाडीमा निर्घात कुटपिट र चरम यातना दिँदै काठमाडौं उपत्यका परिक्रमा गराइन्छ तर संयाेगले नेपाल प्रहरीले साे घटना थाहा पाएपछि राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरमा लैजान्छ ।

कुटपिट र गिरफ्तारी गर्ने अधिकार नगर प्रहरीलाई छ  ?
महानगर प्रहरीले कुनपनि सर्वसाधारणलाई कुटपिट र गिरफ्तारी गर्ने अधिकार दिएको छैन । उनीहरुले सामान्यतया: उत्पन्न समस्याको विषयमा सौहाद्र छलफल गर्ने, सम्झाइबुझाई गर्ने र स्थिति नियन्त्रणमा आउन नसके नेपाल प्रहरीलाई खबर गर्नुपर्ने कार्यविधिमा उल्लेख छ । तर बालेनको फौजले उक्त कार्यविधि लत्याउँदै माइकिङ तथा बल प्रयोग गर्नुपर्ने स्थितिको जानकारी नगराई व्यवसायीमाथि मरणासन्न हुनेगरी कुटपिट, धरपकट गरेको हो ।

 महानगर प्रहरीले ममाथि गरेकाे सांघातिक हमला, कुटपिट र लुटपाटकाे विषयमा नेपाल पत्रकार महासंघ र श्रमजीवी पत्रकार संगठनले आइतबार फागुन २० गते पुनः ध्यानाकर्षण गराए । सँगसँगै मैले पनि न्याय तथा क्षतिपूर्तिको लागि प्रदीप परियारसामु निवेदन /उजुरी पेस गरें ।

साे घटना भएको पाँचौ दिनमा नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष विपुल पाेख्रेल, केन्द्रीय सदस्य सुशील पाेख्रेल र भवानी पाण्डे तथा श्रमजीवी पत्रकार संगठनका अध्यक्ष जन्मदेव जैसी, चमन काेइराला, भरत माल्लाकार, प्रेम न्यौपाने र सरोज न्यौपानेको संयुक्त टाेलीले महानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत प्रदीप पाैडेललाई ध्यानाकर्षण गराएकाे हाे ।

महासंघका अध्यक्ष विपुल पाेख्रेलले आगामी दिनमा सहज ढंगले रिपोर्टिङ गर्ने वातावरणकाे सिर्जना गर्न महानगर थप जिम्मेवार हुनुपर्ने सुझाउँदै मेराे सम्पूर्ण उपचार खर्च महानगरले व्यहोर्नुपर्ने र खाेसिएका सबै सामाग्री अविलम्ब फिर्ता गरिदिन अपिल गर्दै त्यसाे नभए थप संघर्ष गर्न बाध्य हुने बताए ।

त्यस्तै श्रमजीवी पत्रकार संगठनले आइतबार पुनः एक ध्यानाकर्षण पत्र जारी गर्दै छिटोभन्दा छिटो न्याय तथा क्षतिपूर्ति नभए आन्दोलनमा उत्रिन बाध्य हुने  सो सगठनका केन्द्रिय अध्यक्ष जन्मदेव जैसी द्वारा हस्ताक्षरित विज्ञप्ति जारी गर्‍याे ।

श्रमजीवी पत्रकार संगठनकाे ध्यानाकर्षण पत्र र मैले लेखेकाे उजुरी निवेदन बुझ्दै महानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत प्रदीप परियारले अप्रत्याशित साे घटनाले आफू निकै दुखित भएको बताउँदै नगर प्रहरीबाट पत्रकारमाथि भएको ज्यादतीका विषयमा सुरक्षाकर्मीसँग थप स्पस्टिकरण मागिने बताएका थिए ।

उनले १६ गतेकाे घटना र त्यसपछिका परिस्थितिले गम्भीर परिवेश निर्माण भएको स्विकार्दै आगामी दिनमा महानगर प्रहरीबाट त्यसाे हुन नदिने र उल्लेखित माग तथा मुद्दाउपर महानगर प्रमुख बालेन्द्र शाहसँग थप सल्लाह गरेर विषयवस्तुकाे छिट्टै सम्बाेधन गरिने प्रतिबद्धता पनि जनाएका थिए ।

  महानगरमा दिइएको निवेदन !

महानगर प्रमुख ज्यू, मिति :           २०८०/११/२०
काठमाण्डाैं महानगरपनलिका
न्यायीक समिति विभाग काठमाण्डौं, नेपाल

विषय : न्याय तथा क्षतिपूर्ति सम्बन्धमा

महाेदय,

मिति २०८०/११/१६ गते रातकाे ८ बजेकाे समयमा काठमाडौंकाे सुन्धारामा भएको फुटपाथ व्यवसायी र महानगरप्रहरीबिच भएको घटना सर्वबिदितै छ ।

साेही क्रममा म (प्यूठान जिल्ला नाैबहिनी गापा – ८ निवासी, नेपाल पत्रकार महासंघ प्युठान शाखाकाे सदस्यता नम्बर ८० काे क्रियाशील सदस्य तथा प्राणमञ्च मासिक र प्राणमञ्च डटकम अनलाइनकाे प्रधान सम्पादक) पनि १० दिनकाे काठमाडाैं बसाइ सकेर न्युराेड बजारमा कार्यालय तथा घरायसी प्रयाेजनकाे लागि सामान किनमेल गरेर कलंकीबाट रात्री बस चढेर दाङ फर्कनकाे लागि पठाओकाे प्रतिक्षामा रहेकाे बखत सुन्धारा चाेकमा फुटपाथ व्यवसायी र महानगर प्रहरीबिच भएको भीडभाड र हानाहानकाे विषयमा रिपोर्टिङ गरिरहेकाे थिएँ । प्रेस परिचयपत्र गलामा भिरेर फाेटाे खिचिरहेकाे समयमा प्रहरीले बिनाकारण अकस्मात ममाथि जाइलागेर मरणासन्न हुनेगरी कुट्दा ठुलाे शारीरिक एवम् मानसिक क्षति भएको ।

निशस्त्र सञ्चारकर्मीलाई एसपी मनाेज लामिछाने नेतृत्वको नगर प्रहरीले ज्यान मार्ने उदेश्यले लगातार कुटपिट गरेकाे र विभत्स लछारपछारले मसँग भएकाे (i7 8th Laptop/dell mouse) ल्यापटप, क्यामेरा(CANON, 6D MARK-2), माेबाइल vivo, Y-56), प्रेस परिचयपत्र र क्यामेरा ब्यागसमेत खाेसिएकाे छ ।

त्यस्तै घरायसी प्रयाेजनकाे लागि किनिएकाे रु ८ हजारकाे लत्ताकपडा, दुई हजारकाे मिठाईजन्य पदार्थ र एक हजारकाे फलफूलजन्य वस्तुपनि फ्याँकिएकाे / लुटिएको छ । बाटाेमा हिंडिरहेकाे एउटा निहथ्था संचारकर्मीमाथि महानगरकाे प्रहरी बलले गरेकाे सांघातिक हमला, कुटपिट, धरपकट र गिरफ्तारीकाे जति निन्दा गरेपनि कम हुन्छ ।

१. कर्मथलाे दाङ जाने टिकट लिएर संयाेगले साे भीडमा पुगेर रिपोर्टिङ गरिरहेको अवस्थामा म प्रेस परिचयपत्र भिरेकाे र म पत्रकार हाे, ममाथि हातपात नगर्नुस् भनेर पटकपटक विनम्र अनुराेध गरेर त्यहाँबाट उम्किन खाेज्दा पनि एक दर्जन बढी महानगर प्ररहरीले मलाई नियन्त्रणमा लिएर लगातार कुटपिट र लुटपाट गर्नुकाे कारण स्पष्ट पार्न अनुराेध छ ।

२. मलाई नियन्त्रणमा लिएर पनि प्रहरी परिसर त्रिपुरेश्वर पुग्दासमम गाडीमा लगातार ज्यान मार्ने उदेश्यले गरेकाे निर्मम कुटपिटमामा संगलग्न नगर प्रहरीलाई कानुनबमोजिम कडा कारबाहीकाे माग गर्दछुँ ।
३. साथै लुटिएका/ खाेसिएका सम्पूर्ण सामाग्रीकाे ससम्मान फिर्ता, अनाहकमा भएकाे अमानवीय कुटपिटबाट लागेकाे चाेटपटककाे सम्पूर्ण उपचार खर्च प्राप्तिको लागि जाेडदार माग गर्दछुँ । (स्मरण रहाेस्: मेराे दायाँ खुट्टाकाे तिघ्रा र घुँडाकाे लिगामेन्ट´मासु` च्यात्तिएको छ, शरीरभरी असंख्य चाेटपटक र निलडाम छन् भने बायाँ खुट्टाको तिघ्राकाे हड्डीमा पनि गहिराे दुखाइ छ)

४. महानगरपालिकाले प्रेस जगतलाई भयरहित ढंगले पत्रकारीता गर्ने वातावरणकाे ज्ञारेन्टीकाे र आगामी दिनमा प्रेस जगत तथा पत्रकारहरुमाथि आक्रमण कदापि नगर्ने प्रतिबद्धताकाे जाेडदार माग गर्दै याे निवेदन पेस गरेकाे छुँ ।